Turijn en mijn Olympische Spelen...

Turijn... Niet veel Nederlanders weten dat deze majesteuze stad vroeger de hoofdstad was van Italie. In 1861 werden alle in de laars gelegen koninkrijkjes, stadstaatjes en hertogdommen na eeuwen van concurrentie, oorlogen en scheve ogen, samengevoegd tot het land dat wat wij nu kennen als Italie.

Zicht op Turijn met de imposante 'Mole' en op de achtergrond de Alpen

Het koninkrijk van Sardinie met aan het hoofd de familie Savoia, was tot dan toe het grootste en machtigste bolwerk. Zij trekte zich uit van het eiland Sardinie, via Ligurie en een deel van Piedmonte, naar Emilia Romagna. Koning Vittorio Emanuele di Savoia werd dus niet geheel vanuit het niets gebombardeerd tot koning van heel Italie.

Maar je kan je voorstellen dat onafhankelijke eilanden als Sicilie en trotse steden als Napels (die daarvoor een eigen koningkrijk genoten) helemaal niet zaten te wachten op die 'overheersing' uit het koude Noorden. Dat verliep dan ook niet helemaal op roze wolkjes, maar daarover wellicht meer in een andere blog.

Turijn, in 1800 al een indrukwekkende stad waar de dames met hoepeljurken en de heren met hoge hoeden zich al slenterend over de stadspleinen graag lieten bewonderen. De stad vormde het decor van een historische ommezwaai. Een aantal uiterst wijze mannen besloot dat het voor alles en iedereen beter was wanneer het versnipperde schiereiland in de Middelandse Zee voor eens en altijd één echt land zou worden.

Op piazza San Carlo met de crew van 'Gort over de Grens' 2016

Overigens, heb ik mij met name door mijn werk aan de televisie serie 'Gort over de Grens' die afgelopen voorjaar voor het eerst is uitgezonden, regelmatig afgevraagd of die geschiedenis, van al die verschillende staatjes, met al hun verschillende tradities, wellicht de reden is van de hoge kwaliteit van Italiaans design, mode, keukengerechten en wat al niet meer.

Want is het niet zo dat concurrentie een ieder drijft naar het beste? Beter willen zijn dan de ander maakt dat je de lat nòg hoger legt en van jezelf het onderste uit de kan eist.

Die competitie zit de Italiaan van oorsprong in het bloed. Dat manifesteert zich bij de simpelste dagelijkse handelingen. Voor een stoplicht? De gemiddelde Italiaan doet er alles aan om bij groen als eerste weg te racen. Te voet, op de fiets of in de auto. Iedereen gaat het startschot met elkaar aan.

'Essere furbo'.... Zit in het Italiaanse DNA. Furbo betekent zoiets als sluw als een vos. Wanneer je furbo bent, kom je voor jou en jouw familie op, maar in 99% van de gevallen gaat dat in Italie ten koste van de ander.

Daar waar Venetie beroemd is om de produktie van koffie, is Turijn beroemd om haar elegante koffiehuizen, de gelegenheden waar je de koffie drinkt. Menig kopje expresso is over de toonbank gegaan terwijl het plan voor èèn Italie in de vaak geheime achterkamertjes stiekem werd gesmeed.

De wijze mannenraad bestond voor een groot deel uit intellectuelen die om hun progressieve ideeen waren gevlucht uit de stadstaatjes en hertogdommen. Zij werden daar namelijk vervolgd en als het even kon gevangen gezet. Dit om hen te beletten een einde te maken aan de harrewar van al die verschillende machtscentra. Degasperi was een van hen, hij werd hij de eerste Minister President.

Veel koffiehuizen vind je onder de 'gallerijen' van de stad

Ondanks de uiterst Noord-Westelijke ligging werd Turijn dus de hoofdstad van een nieuw land. Tot op de dag van vandaag heeft deze stad, meer dan Rome, de uitstraling die je bij een politiek gelegen middelpunt verwacht. De geschiedenis van Rome vertelt welliswaar het grootste succeverhaal ooit wanneer het gaat over het middelpunt van een Rijk, maar zij heeft met haar hedendaagse rommelige en slecht onderhouden infrastruktuur niet de elegantie die past bij een hoofdstad anno 2017.

Net als in 1800 zijn de straten van Turijn tegenwoordig nog steeds het toneel van schreiende, sjieke dames en mooi uitgedoste zakenmannen. Tijdens de economische boom nèt na de Tweede Wereldoorlog was deze stad gezegend met haar FIAT fabriek. Half Europa reed in een FIAT500 en dankzij die periode heeft de stad haar elegantie weten te behouden en zijn veel imposante nalatenschappen goed bewaard gebleven. De stad is dan ook nog steeds aantrekkelijk voor toeristen.

Een paar voorbeelden? Wat te denken van het mooiste museum buiten Egypte waar je talrijke kunstschatten van de farao's kunt bewonderen? Of het filmmuseum gehuisvestigd in Mole Antonielliana? Dit bouwwerk uit 1850 is het symbool van de stad en was ooit het hoogste gebouw van Europa. Oorspronkelijk diende het als Synagoge, want Turijn was al vroeg in haar historie een liberale stad waar verschillende geloofsovertuigingen naast elkaar konden en mochten leven.

Of het Koninklijk Paleis aan de Piazza Castello, waar de koninklijke familie Savoia tot 1946 was gehuisvest. In dat jaar werd de monarchie onder druk van de publieke opinie afgeschaft.

Op dat zelfde plein vind je ook Palazzo Madama, waar het eerste parlament van Italie zetelde. Niet moeilijk te herkenen met haar indrukwekkende Barokke gevel die duidellijk afsteekt tegen het Middeleeuwse kasteel dat het ooit is geweest. Nog eerder, in de tijd van de Romeinen was het zelfs de toegangspoort van de stad.

Het prachtige 'Palazzo Madama' links op Piazza Castello

Laat ik even een leuke anecdote vertellen over dit bijzondere gebouw met haar rijke historie, want wat niet veel mensen weten is dat juist dìt kasteel vroeger het Koninklijk paleis was!

Het huidige Koninklijke paleis was namelijk de sede van de aardsbisschop, maar toen de eerste telg van de familie Savoia, Emanuele Filiberto, ergens in 1500 overkwam uit Sardinie en in Turijn ging wonen vond hij zijn kasteel maar niks. Hij gooide de bisschop uit zijn paleis, dat veel imposanter en mooier was en maakte dat tot zijn Koninklijke stulpje.

Emanuele was getrouwd met de prinses van Frankrijk 'Cristina di Francia’. Zij vond op haar beurt het leven aan de ‘corte’ van haar man veel te saai (lees te weinig sex en feestjes). Graag ontsnapte zij aan de huisregeltjes van haar echtgenoot en dus bedacht zij een smoes om intrek te nemen in het naastgelegen, onbewoonde kasteel. Daar kon zij lekker gang gaan. Die Cristina is een vrouw naar mijn hart en dit verhaal verklaart tevens waarom het kasteel tot op de dag van vandaag ‘Palazzo Madama’ wordt genoemd.

Maar wat heb ik met Turijn? Het was een regenachtige zondagmiddag in oktober 2005 toen ik intrek nam in een klein appartement dat lag aan een smal dwarsstraatje van de Via Vittorio Emanuele (toepasselijke Koninklijke straatnaam in dit verhaal). Mijn jachtgroene Mini had ik twee straten verderop geparkeerd, omdat het pand waar ik voor 6 maanden ging wonen nog nèt in de ZTL zone stond (la zona traffico limitato, wat dit betekent behoeft geen uitleg denk ik) 

Best gespannen want de volgende ochtend was mijn eerste maandag als producer van de afdeling Sport Production voor TOROC. Deze overheidsinstantie was door de gemeente van Turijn speciaal in het leven geroepen om in opdracht van het IOC (internationaal olympisch commitee) de Winterspelen van Turijn 2006 te produceren. 

Na drie jaar Italiaans studeren en werken als fitness instructeur, was het mijn eerste echte baan, in Italie, in mijn eigen vakgebied. Ik zou verantwoordelijk worden voor de verloop van het creatieve produktieproces op één van de sportlokaties.

De volgende ochtend bleek ik deel uit te maken van een groep van 12 sport-production-officers. Gezamelijk gingen wij vijf en halve maand aan de slag om onze 'Venues' produktioneel klaar te stomen voor de Olympische Spelen.  Bij wijze van kadootje kreeg ik als Nederlander (en enige buitenlander in het team) het schaatsstadion toegewezen waar ik uiteraard buitengewoon gelukkig mee was. Een beetje thuis in Turijn met 'onze' nationale sport.

Een detail van 'mijn' schaatsstadion OVAL genaamd

Het bleek een mooie, maar zware uitdaging.

Gelukkig werkten de sport-production-officers vanuit het zelfde hoofdkantoor, omdat wij in eerste instantie allemaal met de zelfde problematiek te maken kregen.

Denk aan beveiliging, transport, lockdown's, accreditaties, vrijwilligers, sporters en hun begeleiders. Het uitwerken van de officieele ceremonies, zoals de medaille uitreiking en vergeet de veeleisende uitzendgerechtigde partijen niet, zoals internationale sportzenders als de Amerikaanse NBC en in mijn geval uiteraard ook de NOS.

Net als 'mijn' schaatstadion waren veel andere venues nog helemaal niet klaar op het moment dat wij begonnen met ons werk. Typisch Italiaans waren sommige venues zelfs tijdens de Spelen niet voor de volle 100% opgeleverd, kun je nagaan.

De eerste dagen bestond ons werk met name uit het lezen van de Olympische produktiebijbel. Ieder organiserend land laat na afloop een rapport achter over de verloop van hun organisatie. Daarin wordt per onderwerp gedocumenteerd wat fout gaat en hoe voorkomende problemen zijn opgelost. Op deze manier hoeft het volgende organiseerende land het wiel niet uit te vinden en kan zij van eerder gemaakt fouten èn successen leren.

Daarnaast maakte ik een begin met het benaderen van mijn referenten bij alle extern ingehuurde, internationaal opererende bedrijven die verantwoordelijk waren voor beveiliging, licht, geluid, scorebord, camera's en wat al niet meer. Iedere venue had haar eigen contactpersoon binnen zo'n organisatie. Wij hadden echter met zijn twaalven de eerste meetings met de managers van die bedrijven. Daar maakten wij vergaande afspraken mee die wij later met onze

referenten in praktijk brachten.

Binnen TOROC zelf hadden wij per venue weer collega's verantwoordelijk voor bewegwijzering, vrijwilligers, openbare orde, accreditatie, styling etc.

Je kan je voorstellen dat ik voor het 'schaatstadion' dat midden in de stad lag hele andere afspraken moest maken dan mijn collega van de venue 'bobslee' hoog in de bergen. Ik had bijvoorbeeld veel meer vrijwilligers nodig die 15.000 schaatsfans in het gereel moesten houden dan mijn collega die 2000 bobslee fans door een stuk bergbos had lopen.

Uiteraard was ik bij de spectaculaire openings ceremony, 

Ik zit daar ergens in het midden en heb iets wits aan.... :-)

Ik noemde eerder al de broadcasters. Dat is een geregel!

IOC biedt met haar eigen camera mannen en regie de live beelden aan. Voor landen als Nederland, Amerika en Japan, waar schaatsen populair is zijn deze beelden niet toerijkend. Zij willen hun kijkers verwennen met exclusieve beelden vanaf het ijs. De NOS bijvoorbeeld, die koopt het recht om op strategische plekken rond de ijsbaan haar eigen camera's neer te zetten. Daarbij kopen zij een mooi plekje (liefst hoog in de nok) waar zij hun eigen, vaak glazen studio bouwen. Ga maar na, bij dit soort sport events zie, of eigenlijk moet ik zeggen zag, je Mart Smeets altijd een schaatser interviewen met op de achtergrond de ijsbaan.

Prachtig, maar uiterst lastig voor mij! Naast alle belanghebbenden die je al in zo'n stadion hebt met op de eerste plaats uiteraard de atleten zelf en vervolgens de sponsors, de beveiliging en de organisatie IOC, komen daar zo'n 10 internationale sportzenders bij die met de scepter willen zwaaien. Zij hebben fors voor hun plekkie betaald en willen waar voor hun geld. Allemaal met hun eigen ideeen en verlangens.

Eén van mijn taken was om daar diplomatiek en creatief tussen te bemiddelen. Wilde het IOC achtergrond muziek tijdens de 10 km dan wilde de NBC dat weer niet, want dat stoorde de sportcommentator. Wilde de NOS een camera op een bepaalde plek dan bleek daar geen mogelijkheid om met steigers een platje te bouwen, noem maar op en het kwam zèlfs voor dat zij onderling met elkaar in de clinch lagen!

Bob de Jong schaatst naar Olympisch op mijn ijsbaan!

En ik had al zoveel op mijn 'things-to-do' lijstje:

Keuze van de achtergrondmuziek, coordinatie in de regie kamer, coordinatie van de communicatielijnen tussen regisseur, producer en de sport coordinator op het ijs (want wie bepaalt wanneer het stratschot gegeven mag worden voor de volgende race?). De verloop van medaille ceremonie die aan uiterst strenge protocollen moet voldoen. De beveiliging voor super VIPS als Willem Alexander en Maxima die verwacht maar tòch weer onverwacht aankomen op een ander tijstip.. De begeleiding van de artiesten die tijdens de dweilpauze optreden op de 'middenstip', en niet te vergeten 'Kleintje Pils', de Nederlandse dweilband die in nauw overleg met de regie wel en niet speelt. De toegang van journalisten ònder het ijs waar in tunnels interviewruimtes waren gemaakt. De instart van sponsorfilmpjes gebonden aan expliciete tijden en momenten tussen de races door. Het begeleiden van de mascottes die zowel buiten vòòr het stadion als binnen op de tribunes de toeschouwers vermaken. Overleg met Seiko over de tijdwaarneming en scoreboards enzovoort enzovoort enzovoort.....

Krijg nu al weer hoofdpijn terwijl ik het tik... Haha

Italiaanse 'living legend' Sofia Loren draagt de Italiaanse vlag

Waar je als buitenstaander wellicht ook niet bij stil staat is dat zo'n drie weken voor 'GameTime' (GameTime zijn letterlijk de 12 dagen waarin de Olympische Winter Spelen plaats vinden) ieder venue een 'LOCKDOWN' ondergaat. Dat betekent dat er vanaf dat moment niemand meer in of uit het stadion mag die niet is geaccrediteerd.

Tijdens een lockdown wordt het stadion en het hele gebied er omheen verzegeld, vergrendeld en op alles wat je maar kan bedenken gecontroleerd en 'schoon gemaakt'. Er zwerft niets of niemand meer rond die onbekend is bij de organisatie en er komt niets of niemand meer in die niet is geaccrediteerd !

Zaak is dus om voor die datum alles wat je nodig hebt voor de hele 'GameTime' periode binnen te hebben. Uiteraard stress, want met name bij het creatieve gedeelte van de produktie ontstaan de beste ideeen vaak op het laatste moment, wanneer je aan het repeteren bent.

Daar mijn venue tot vlak voor 'lock down' nog helemaal niet klaar was konden veel elementen van mijn produktie helemaal niet in de venue worden getest. Dus zaten we eenmaal na de 'lockdown' met de gebakken peren.

Alles wat veranderde moest in drievoud op papier worden vermeld en aangevraagd bij hoofd beveiliging. Dus praat je over het simpelweg wisselen van de kleding van de artiesten dan moet je A) aanvraag doen voor wissel B) melden wie die kleding komt wisselen, compleet met paspoort gegevens en pasfoto van de chauffeur C) aangeven wanneer en met welk vervoermiddel de nieuwe kleding wordt gebracht, kenteken en juiste tijd afspreken met leverancier.

Vervolgens drie dagen wachten op een ok van de afdeling accreditatie en zorgen dat de door hen gemaakte toegangspas (voorzien met foto) bij de leverancier komt anders kan hij niet naar binnen. Oja, en uiteraard bij hem weer checken dat ie niet met een andere auto komt dan gepland anders komt ier sowieso niet in.

Keihard schaatsten de atleten aan mij voorbij

Drie weken voor 'GameTime' kreeg ik een buitengwoon leuk verzoek van Endemol uit Nederland. Uitvoerend producent Rob van der Vleugel met wie ik in Nederland programma's had gemaakt voor onder andere Gordon was bezig met de serie 'Hart in aktie' van Wendy van Dijk.

Een bedlegerige vrouw wilde dolgraag eens een schaatswedstrijd van de Olympische Spelen bijwonen en de vraag was of dat in Turijn zou kunnen. Niet makkelijk met in het achterhoofd het verhaal wat ik net heb verteld, maar uiteraard heb ik er alles aan gedaan om deze wens in vervulling te laten gaan èn..., het is gelukt. Tijdens één van de schaatswedstrijden tijdens welke ik vaak òf op het middenveld òf om het ijs liep om te controleren of alle disciplines en bedachte oplossingen in de praktijk naar behoren funktioneerden, kwam ik toenmalig producer Sander Palte tegen die samen met Wendy van Dijk en de mevrouw in een bed de wedstrijd bijwoonden!

Heel aandoenlijk en mooi.

Ik heb corporate events geproduceerd, tv programma's en concerten, maar ik denk dat het produceren van een sport event als de Olympische Spelen het hoogst op mijn verlanglijstje staat om ooit nog eens te doen. 6 Maanden lang zindert het niet alleen op jouw produktiekantoor of op de event lokatie, maar een hele stad, zelfs een heel land is betrokken bij de voorbereidingen van een event dat middels sport mensen van verschillende culturen en geloven tot elkaar brengt. In mijn geval was het resultaat een groot feest waarbij 15.000 toeschouwers juichten voor een winnaar ongeacht zijn afkomst. De geleverde prestatie telde werd gevierd. Mijn kippenvel momenten waren talrijk!

Lorenzo

Turijn heeft dus een plaatsje in mijn hart en ik raad iedereen aan er zeker eens een bezoekje af te leggen. Tip voor koffie? Ga naar Torino Caffè op piazza San Carlo. Zeg maar tegen ober Lorenzo dat ik je heb gestuurd dan krijg je er vast een gratis Gianduiotto bij, het typische kleine Turijnse chocoladereepje. Torino Caffè was de lokatie waar Mart Smeets tijdens GameTime iedere avond in een rechtstreekse uitzending Nederlandse gasten en sporters interviewde. Ik heb er samen met Ilja Gort ook een item over cappucino gedraaid en, last but not least, is Torino Caffè èèn van die koffiehuizen waar het idee voor één land, Italie, is ontstaan!