UNDERCOVER VOOR EEN TV SERIE

Op dit moment reis ik heel Italie door op zoek naar lokaties voor een nieuwe Nederlandse televisie serie. 

Het was al weer een aantal jaren geleden dat ik door mijn geliefde regio de Marken reed. Volgens mij de meest onderschatte regio van dit land waar de Italianen zelf,  aan het begin van de zomer, zo hard mogelijk doorheen crossen op weg naar familie in het Zuiden. Aan het einde van de zomer staan zij hier met zijn allen weer in lange files, langzaam omhoog kruipend naar het koele Noorden waar het werk op hun wacht. Niemand stopt hier werkelijk, als alleen om te plassen. En dat is jammer.

Terwijl ik met mijn autotje over kronkelige hier en daar slecht geasfalteerde straatjes van de ene heuvel naar de andere rol, blaast de warme landlucht van 43 graden mij in het gezicht. Ik heb alle ramen open en de radio uit. Mijn gedachten dwalen af naar een telefoongesprek van ruim tien jaar geleden:

'Pascal, kun jij voor een  nieuwe Nederlandse reality een huisje kopen in Italie?'

Makkelijke vraag, makkelijk antwoord.

'Ja leuk, natuurlijk!', mijn enthousiasme gierde door mijn Nokia-tje.

Het was 2005 toen Eyeworks Nederland, tegenwoordig Warner, mij als lokatie producer in de arm nam voor 'De Italiaanse Droom'. Een KRO serie waarin 4 Nederlandse koppels samen een huis in Italie omtoveren tot een bed & breakfast. Perikelen gegarandeerd, niet alleen bij de deelnemers....

   

de torenpoort van buitenafgezien & de torenpoort van binnen het kasteeldorpje Piticchio

Het geschikte huis werd na veel omzwervingen vrij snel gevonden, maar daar was de kous niet mee af. Het televisie format voorzag namelijk dat de lokale bewoners van het dorpje een grote rol zouden krijgen in het programma. En zèlfs in een reality, of misschien moet ik schrijven, juist in een reality, wordt niets aan het lot over gelaten.

Dat wil zeggen, als jij werkelijk de werkelijkheid met de camera's wilt volgen, dan moet jij er natuurlijk wel heel zeker van zijn dat de deelnemers 'inhoud' gaan leveren. Uitspraken en akties die de moeite waard zijn om naar te kijken. Een goede casting is dus noodzaak! Eyeworks was al een paar weken driftig op zoek naar de spraakmakende koppels, maar hoe cast je een dorp, zonder argwaan te wekken? Je wilt de kapper, de slager, de agent en de burgemeester in hun 'rol' van zichzelf zien, zonder dat zij zich er bewust van zijn dat jij hen bestudeert.

Dan moet je dus 'underdover'....

Je kan je voorstellen dat er ergere baantjes zijn dan je  een paar dagen per week op een terrasje van een prachtig, Italiaans kasteeldorpje te moeten nestelen om zo de locals op hun gedrag en gewoonten te bestuderen.

Ik omschrijf mijzelf graag als een social animal. Niet omdat ik en op FB, en op IG, en op LI, en op wat al niet meer mijn app-profiel heb, maar omdat ik het heerlijk vind kontakt te maken met- en ervaringen uit te wisselen met- mensen die een verhaal te vertellen hebben. Tuurlijk, iedereen heeft een verhaal, maar  je moet dan wel de tijd nemen, of maken, om te luisteren. Het helpt een hoop wanneer je nieuwsgierig bent als ik en helemaal als je er ook nog voor wordt betaald...

uitzicht vanaf de kasteelmuur, uiterst rechts het pand 

                               

De keuze was gevallen op een groot oud huis nèt buiten de kasteelmuur van het dorpje Piticchio, in de provincie van Ancona. Gebouwd bovenop een heuveltop garandeerde deze lokatie vanuit ieder camerastandpunt een adembenemend uitzicht over de omliggende glooiende mais- en zonnebloemvelden. Zelfs de Adriatische zee op 25km afstand was bij helder weer (lees: lage luchtvochtigheid) goed te zien. Hoe Italiaans wil je het hebben?

Na deze serie heb ik nog drie van dit soort realities geproduceerd, voor Denemarken, voor Zweden en voor Belgie. Ik kan dus wel stellen dat ik mijn hand er niet meer voor omdraai een heel  dorp te casten, maar die eerste keer....

Het was rond het middaguur toen ik op het piepkleine centrale pleintje plaats nam op een van de witte gietijzeren terrasstoeltjes van de enige bar van et dorpje dat uit welgeteld 45 muurhuisjes bestond. Wilde ik flink wat mensen observeren was lunch de beste kans redeneerde ik. Niet helemaal waar, aangezien 80 procent van de bewoners gepensioneerd bleek, dus ik had mij ook om 9 uur 'sochtends kunnen presenteren maar goed er was inderdaad bedrijvigheid. De ijsjes vlogen over de toonbank van de praatgrage uitbaatster Daniela.

in 2 minuten loop je over de kasteelmuur om het dorpje heen

Zij werd mijn eerste slachtoffer. Niet alleen zou zij veel over iedereen weten, zij zou ook zo'n beetje alle inwoners kennen,redeneerde ik. Ik begon met een panino met mozzarella tomaat en basilicum, daarna een koffie en sloot traditioneel af met een ijsje. Bij de tijd dat ik het laatste stukje hoorn met plakkerige vingers in mijn mond stopte had ik, met het verhaal over mijn plannen het lege huis om te toveren tot een b&b, het vertrouwen van Daniela gewonnen. Binnen no time werd ik aan verschillende klanten voorgesteld als die Hollander die leven in Piticchio zou brengen.

Met het excuus dat ik bijhoorlijk wat zaken moest overwegen voor de uiteindelijke aanschaf van het pand reed gedurende een paar weken verschillende keren vanuit Parma in drie uur naar het afgelegen heuveldorpje. Tegen de tijd dat ik op een dinsdagmiddag in juni samen met de uitvoerend producent (die ik voorstelde als een bevriende investeerder) voor de zoveelste keer onder de dorpspoort Piticchio binnen liep, werd ik door de bakker, de gepensioneerde postbode Dario, Daniela, Wilma de 80jarige mini-markt uitbaatster èn de dorpsgek hartelijk gegroet. 'Ciao Pascal, allora, la compri sta casa, o no?'

Ingeburgerd bij de bevolking maakte ik ongetwijfeld een goeie indruk bij mijn werkgever die speciaal was overgekomen om de personages die ik in de weken ervoor had beschreven (en gefotografeerd) eindelijk in levende lijven te zien. Mocht hij net zo enthousiast zijn als mij over deze exentriekelingen (inteelt en afscheiding van de grote, boze buitenwereld leidt ongewild tot dat wat anders is dan normaal) dan had ik voor de volgende dag een afspraak bij de burgemeester geregeld.

uitzicht vanaf het gemeentehuis in het dorpje Arcevia

Om 15:30 werden wij door de vriendelijke secretaresse uitgenodigd plaatst te nemen in de statige vergaderzaal van het kleine gemeentehuis. Een enorme ovale, houten tafel met daaromheen 12 stoelen die niet zouden mistaan in een ridderfilm, vormden het decor waarin ik zou onthullen wie ik werkelijk was en wat onze intenties waren met het huis. In een soort fakkelhouder tegen de muur prijkte de Italiaanse vlag trots naast die van wat waarschijnlijk het traditionele wapen van het dorp was. Niet veel later kwam de imposante burgervader enthousiast door de deur. 

'Pasqualino!' Hij had al een troetelnaam voormij 

Ja, de uitvoerend producent was het met mij eens dat het dorp en haar inwoners uitermate geschikt waren voor de reality, maar wij zouden niet overgaan tot een werkelijke koop voordat wij op steun en hulp van de gemeente konden rekenen. Voor een bouwvergunning alleen al heb je in Italie minstens het geduld van twee maanden nodig, en die tijd hadden wij niet. Wij moesten dus op orriginele Italiaanse wijze aan onze vergunningen komen, dat wil zeggen, via vriendjespolitiek!

Mijn naam als verkleinwoordje in het Italiaans maakte dat ik mij ietwat schuldig voelde. Het was duidelijk dat ik in de weken ervoor een gevoelige snaar had geraakt bij de Piticchianen en nu stond ik op het punt mijn ware identiteit te onthullen. 

Een kwartiertje later was ik niet meer die aardige Nederlandse jongen die zèlf een bed en breakfast wilde starten, maar een gewiekste televisieproducer die de komende drie maanden het hele dorp in zijn handen had. Dat nieuws sloeg in als een bom. Piticchio werd immers beroemd, hadden de UP en ik beloofd, en dat maakte mijn bekentenis over het hoe en het waarom van mijn getoonde interesse in het dorp tot een zeer welkome verassing.

Wij werden omhelst en er werd direkt een fles prosecco open getrokken:'Benvenuti!' Proostte Paolo, de burgemeester. Vanaf dat moment mochten wij hem niet meer met u aanspreken.

Iedereen kent iedereen in zo'n dorpje, dus met Paolo aan onze zijde zou alles goed komen. Voldaan over het resultaat van onze missie in het gemeentehuis bracht ik de UP naar het vliegveld en spraken we af elkaar de maandag daarop weer te zien, in Piticchio bij de makelaar.

Echter, waar niemand rekening mee had gehouden was dat de burgemeester, uiteraard ook goed bevriend was met de huisjesverkoper. Als donderslag bij heldere hemel was de waarde van het pan, een week later, op het koopcontract dat ons werd gepresenteerd, met 20procent gestegen! Als ponte-uomo (brugman) heb ik gesproken, maar de eigenaar bleek niet gevoelig voor mijn pleidooi. Wilden wij in dat,voor ons perfecte huis, een reality opnemen dan moesten wij met flink wat extra euro's over de boeg komen.

Een dure les, die ik mij bij de opeenvolgende realities natuurlijk goed in mijn oren had geknoopt. 

'S ochtends bij de burgemeester en direkt daarna een afspraak bij de makelaar!

De opnames voorliepen uitermate voorspoedig. We hadden 7 dorpelingen verkozen tot 'consiglio', de Italiaanse dorpsraad. Eén keer per week kwam zij in het geheim samen om een ongenuanceerd oordeel te geven over de 8 Nederlandse nieuwe buren. Het feit dat de twee jongste deelnemers niet waren getrouwd kon voor de Italianen al een reden zijn hen te diskwalificeren. Of van een gemiste 'buongiorno' kon eenmraadslid dusdanig over de zeik zijn dat hij het hele consiglio wist te overtuigen om de betreffende Nederlander op te geven voor eliminatie.

Wilma

Mijn taak was om voor de opnames van het consiglio duidelijk te krijgen welke leden voor wie zouden gaan stemmen. Met name Wilma, de 80jarige onderneemster, wond er nooit doekjes om. 

Haar rauwe, ongepolijste opmerkingen, uit die rauwe rooklongen leidden regelmatig tot lachsaldo's van de hele crew. Vanaf mijn eerste dag in het dorp had ik een zwak voor haar, en zij voor mij. 

Niets was onbespreekbaar, iets wat je van de oudere Italiaanse generatie niet zo snel zou verwachten. Wat ik zo leuk vind in dit land is dat de oudere generatie hier meer deel uit lijkt te maken van de samenleving dan hun leeftijdsgenoten in Nederland. Zij het door het samenwonen met de familie, zij het doordat er van hen wordt verwacht tot op late leeftijd voor zichzelf te zorgen, kijk naar Wilma. 

Zij heeft het mij verschillende malen gezegd: "Caro Pascal, deze onderneming geeft mij iedere ochtend weer een reden om op te staan"

Volgens mij verkoopt Wilma niet veel meer dan een paar pakken pasta, wat fruit en wat andere 'vergeten' levensmiddelen per dag. Haar dorpsgenoten rijden tegenwoordig liever de heuvel af om in het nabijgelegen Serra Dei Conti hun suiker brood kaas en eieren te kopen.

Dario de gepensioneerde postbode en zijn vrouw Lucia

(Dario is inmiddels helaas overleden)

De opnames werden na drie maanden succesvol afgerond met een feestje voor heel het dorp waarna Piticchio uiteraard in een gigantisch gat viel... 

In de voorgaande 20 jaar was er niets noemenswaardigs voorgevallen in het kasteeldorpje, en na 90 dagen oerhollandse rep en roer in de kleine straatjes leek een nieuwe periode van minstens 20 jaar in de vergetelheid aangebroken.

Zonsondergang vanaf de kasteelmuur in Piticchio

Maar ik hield kontakt met de bewoners. Ten eerste vanuit professioneel oogpunt, omdat Eyeworks mij had gevraagd een oogje in het zeil te houden. Wilma belt mij op mijn verjaardag en ik haar op de hare. Met Kerst of oud & nieuw laat ik altijd van mij horen en wanneer ik in de buurt ben ga ik langs voor een kopje koffie. Ze is gestopt met roken en ze heeft een nieuwe kassa gekocht. "Met de oude heb ik teveel centen verdiend" roept zij in de video die je hieronder kan zien.

De Marken. Je vliegt er overheen of je rijdt er doorheen op weg naar een andere bestemming. Desalniettemin hebben veel Nederlanders deze 'goedkopere' versie van Toscane ontdekt. Steden als Urbino, Macerata en Ascoli-Picena laten niets te wensen over. Ook de provincie (lees: gemeente) Ancona, is met pitoresque dorpjes als Jesi, Ostra, Mondavio en Senigallia aan zee, de moeite waard! 

En wanneer je dan tòch besluit die omgeving te verkennen, maak dan een stop in het tot verbeelding sprekende Piticchio. Dan gebeurt daar weer eens wat! Lik een ijsje bij Daniela, koop iets bij mijn oma-tje Wilma, bijvoorbeeld de eucaliptus snoepjes, die groene uit deglazen pot achter de toonbank. Zeg maar dat ik je die heb aanbevolen, dan moet zij zeker lachen.