Een eeuwenoud kinderspel voor strijdlustige volwassenen
Leestijd 4 minuten
Piazza Maggiore - Mondaino
Het achterland van Emilia Romagna, op de
grens met de Marken, is een soort van ‘in the middle of nowhere’. Precies daar vind je het gehucht Mondaino.
Op zo’n twintig kilometer van drukke, moderne badplaatsen
als Rimini en Riccione, bekend om de wildste discotheken van Italie, stap je op deze ranke
heuvelrug de oude Middeleeuwen in.
Op de robuste vestingmuur ligt piazza Maggiore.
Een bijzonder, maanvormig plein dat door de inwoners liefkozend ‘Piazza
Padella’ wordt genoemd, zoiets als ‘het steelpan’ -plein.
Deze vergelijking gaat zeker op, want wanneer
je de plattegrond van het dorp bekijkt, zie je hoe Via Roma als een lange steel uitkomt op dit semi-ronde plein. Daar waar het dorpsleven
dagelijks ‘pruttelt’, als groenten in een hapjespan.
Aangelegd in 1800 op de fundamenten van een
imposant fort, is de architektuur van piazza Maggiore typisch voor deze regio
en één van de interessantste voorbeelden in de provincie van Rimini. De cirkel
wordt geaccentueerd door een gallerij van Neoklassieke bogen.
Ingegraven, een aantal meters onder de
kinderkopjes, ligt het ondergrondse Paleontologie museum. Zeldzame en uiterst
goed bewaard gebleven fossielen van vissen en vogels wachten daar geduldig op geinteresseerde
bezoekers.
Een kinderspel
voor strijdlustige volwassenen
Een van de beroemdste,
Italiaanse, tradizionele evenementen met dieren is de Palio van Sienna. Volgens
een eeuwenoud ritueel strijden de verschillende contrijen van de stad middels paardenrennen
om de eer. In veel Italiaanse dorpen worden
dit soort wedstrijden georganiseerd.
Eén van de meest in het oog
springende, maar minst bekende, is de palio van Mondaino.
Ook hier wordt de rivaliteit
tussen de buurten op de proef gesteld. Afgevaardigden uit Borgo, Castello,
Contado en Montebello meten zich met elkaar.
De aftrap van de eerste race is een
gelukskwestie. Toch uitermate belangrijk, want wie deze wint, heeft bij het tweede, bepalende spel, een grote voorsprong.
De hoofdrolspelers van de eerste
krachtmeting zijn echter geen paarden, maar vier ganzen!
Willekeurige gekozen op een
boerderij even buiten het dorp worden deze naar het begin van Via Roma
gebracht.
Middels een loting worden zij aan
de afgevaardigden van de vier ‘contradas’ gekoppeld. Na het startschot drijven de
vier mannen de ganzen zo snel mogelijk naar Piazza Padella.
Dit gaat gepaard met luid
geschreeuw en wilde gebaren, want ze mogen de opgejaagde dieren niet aanraken.
Een lachwekkend spektakel, want ganzen hebben een sterk, eigen willetje. De gans
die als eerste over de eindstreep fladdert bezorgt de contrada een voorsprong bij
aanvang van het ‘Gioco del Palio’. Dat vindt dezelfde avond, jaarlijks in de
derde week van augustus, klokslag 21:00 uur plaats op het feestelijk verlichtte
Piazza Padella.
Twee personen per buurt, dus acht in totaal, presenteren zich
onder luid trompet-getetter op het plein dat stampvol staat met dorpsbewoners
en dagjesmensen. De strijders verdelen zich over een cirkel getekend op de
grond. De deelnemers van het zelfde team staan recht tegenover elkaar. Met uitzondering
van één. Dat is een concurrent van de
buurt die de ganzenrace heeft gewonnen. Hij staat op het middelpunt. Dat is een
pre, want wanneer het startschot gaat rennen de spelers van het zelfde team zo
snel mogelijk naar elkaar toe, wisselen een een stok uit en rennen terug naar
een willekeurige plek op de cirkelrand. Daar zijn maar zeven plekken voor acht
deelnemers.
De man op het middelpunt bereikt zijn maatje uiteraard veel
eerder dan de rest en dat team is dus vrijwel verzekerd van een plek tussen de
zeven. Eèn deelnemer vindt geen plek. Een beetje zoals bij onze ‘stoelendans’. Het verliezende team moet het plein verlaten. Zo gaat het spel door tot het einde en er één winnende
contrada overblijft.
Wanneer ik het bovenstaande terug lees realiseer ik mij dat het
om een kinderspel lijkt te gaan, maar niets is minder waar. Hier wordt gestreden
om de eer. Hier speelt trots, diep geworteld in de genen van iedere Mondainer
een rol.
Niet winnen betekent een jaar lang de underdog spelen in je
eigen dorp. Natuurlijk is de hedendaagse Mondainer gemoderniseerd, maar vergis
je niet. Tot niet zo heel lang geleden kon je je het als puber uit de Castello-buurt
niet veroorloven om bijvoorbeeld met een meisje uit de Montebello-buurt gesnapt
te worden. Dat werd uitgelegd als verraad van je eigen bloed en afkomst.
Mondaino lijkt op het eerste gezicht dus een nietszeggend, klein dorp, maar
er gebeurt veel. Er huist nòg een noemenswaardige, eeuwenoude traditie. Daar
heb ik samen met Ilja Gort een item over gemaakt in het programma ‘Gort over de
grens’.
Ilja duikt letterlijk in een diepe put onder de grond, waar
hij ontdekt hoe jaarlijks 7.000 schapenkazen worden verstopt. In vroegere tijden een gebruik om voedsel te
verbergen voor eventuele Barbaarse overvallers.
Tegenwoordig zijn de specifieke aroma’s, die achterbijven in
de kaas, motief voor deze omslachtige werkwijze. Uiterst tijdrovend, maar het resultaat mag er zijn. Een
heerlijke kaasje dat je samen met vrienden (tegenwoordig ook met die uit andere contrada's) deelt naast een goed glas rode wijn!
Cin cin...
Je kan het item over 'il formaggio della fossa' terugkijken via onderstaande link.
Laat mij vooral weten wat je er van vond, atijd leuk om te horen!
Volg mij op instagram waar ik je dagelijk sop de hoogte houd van mijn Italiaanse avonturen backstage. INST: pascal_horbach
Reacties
Een reactie posten