Een zonnestraal, klokslag 12 uur, door een gat in het dak.

Leestijd: 3 minuten 

Als cultuurhunter ben ik een gezegend mens in Italie. Bijna dagelijks op reis voor televisiewerk, speur ik al twintig jaar door dit fascinerende land op zoek naar bijzondere verhalen, karakteristieke personages en opvallende gebeurtenissen. De rijke geschiedenis van dit land ervaar ik als ware cultuurporno.

Ik ben nu bezig met de research voor een boek dat Italie middels onbekende lokaties ‘vertelt’. Als vertrekpunt heb ik ‘het plein’ gekozen. De plek waar sinds oudsher het politieke, het commerciële- en het religieuze leven van een stad en haar bevolking samenkomt.

Het plein heeft alles wel gezien en meegemaakt. Als een stille getuige vormde zij het decor van geschiedkundige evenementen, culinaire tradities, spannende legende’s, architectonische hoogstandjes en folkloristische feesten. Nu, eeuwen later, doet zij haar boekje open en gunt ons een blik in haar memoires.

Ik bezoek die pleinen die ondanks hun adembenemende schoonheid, vaak onbekend, en dus, een openbaring zijn. Tijdens die bezoekjes luisterde ik naar hun herinneringen. Mooie verhalen die voor veel van ons geheim zijn gebleven. Onder de titel ‘Geheime Pleinen’ verzamel ik ze voor je in een mooi boek.

Hier een voorproefje…..   

Het geheime plein, Piazza delle Aquile - Castroreale 

Een uitzicht 'zo ver als het oog reikt’, is uiteraard zo ver als het weer het toelaat.

Dit plein, vanwaar je bij helder weer de Middellandse Zee kunt zien, wordt ‘la balconata’ genoemd. Een passende, romantische verwijzing naar de plek waar geliefden vanaf ‘het balkon’ samen in het oneindige, Italiaanse blauw staren.

Ongewoon en daarom zeker niet minder mooi, is de ligging van het plein ten opzichte van de Duomo. In plaats van ervoor, strekt zij zich uit langs de Oost-zijde van het schip. Hoogstwaarschijnlijk was deze kant vroeger niet toegangkelijk voor publiek. De enorme, houten deur sloeg open naar de privé tuin van de priesters en de nonnen.

'De straat van Messina', linksonder op de foto Castroreale op de bergtop

De zonnewijzer – ‘La camera oscura’

In de duomo Santa Maria Assunta vind je één van de zeven zonnewijzers die Sicilie rijk is. Dit type wordt ook wel de ‘zonnewijzer van de donkere kamer’ genoemd. Net als in een fototoestel, penetreren lichtstralen door een minuscuul gaatje in het dak, de donkere kerk binnen. Dit zogenoemde ‘foro’ van maar 6 minimeter bevindt zich op ruim 10 meter hoogte boven de marmeren vloer.

      

Hoe werkt deze zonnewijzer?

Even een stukje astrologie... Onze aarde draait in 365 dagen om de zon. Daarbij draait zij in 24 uur om haar eigen, schuine as. Het effekt daarvan is dat wij de zon in de zomer iedere dag een stukje hoger aan de hemel zien staan, terwijl onze grootste energiebron in de winter haar ‘terugweg’ maakt. Dag na dag staat zij lager aan de horizon.

Hoe lager de zon, hoe langer onze schaduw. De zonnestralen reiken als het ware verder weg van ons. Staat de zon hoog dan is onze slagschaduw daarentegen kort, omdat de zonnestralen dichtbij ons de aarde raken.

Logischerwijs is de schaduw dagelijks op haar kortst om 12:00 uur, wanneer de zon haar hoogste punt heeft bereikt.

Terug naar de Duomo in Castoreale. Op het middaguur verlicht de zon, door het foro een plek op de eeuwenoude tegelvloer. Dankzij het draaien van de aarde en haar schuine as ten opichte van de zon, bereiken de zonnestralen iedere dag de vloer op een andere plek. De zonnewijzer is onstaan door een lijn te trekken langs alle punten op de vloer die dag na dag, middels het piepkleine foro, klokslag 12:00 uur worden verlicht.

Dit meetinstrument van tijd noemt men in Italie ‘La meridiana’. Let op, het is geen horloge of kalender, zoals veel mensen denken. Wel een waar stukje zonne-astrologie uit 1800. Een horizontaal ‘zonnespoor’ op een specifiek gekozen plek op de aarde. Zo’n plek wordt ook wel ‘het verticale punt’ genoemd.

Het verschil met zonnewijzers die je vaak op buiten muren van gebouwen vindt, is dat zij op ieder gewenst moment van de dag het zonneuur aangeven. La meridiana daarentegen geeft alleen het middaguur aan, niet meer niet minder.  Het moment waarop de zon het hoogst aan de hemel staat. Op de vloer vormt zij een rechte lijn van Noord naar Zuid, of van Zuid naar Noord, dat ligt uiteraard aan welke kant je begint.

De meridiaan in de duomo van Palermo

Waar diende de meridiaan eigenlijk voor?

In 1794 werd de eerste van de zeven meridianen op Sicilie in gebruik genomen. Dat gebeurde in de duomo van Palermo. Daarmee was Sicilie het laatste koninkrijk binnen Europa dat zich aansloot bij de zogenaamde ‘Europeese tijdmeter’.

Daarvoor werd de Siciliaanse tijd berekend door een dag in 24 delen op te splitsen vanaf een half uur na zonsondergang tot de volgende zonsondergang (moeilijk te bepalen en op de lange termijn niet secuur). De rest van Europa was ‘de hoogste stand van de zon’ als uitgangspunt, veel nauwkeuriger èn had als voordeel dat de klokken overal gelijk liepen.

Castroreale heeft een aantal prachtige uitkijkjes over de omgeving

Informatie Castroreale.

Het dorp ligt in het Noordoosten van Sicilie in de provincie van Messina. Met 2702 inwoners is het aantal van 80 kerken in het dorp bijzonder te noemen. 

In de omgeving zijn veel toeristische trekpleisters als Cefalù en ook Palermo ligt op ongeveer 2 uurtjes met de auto. Zelfs het beroemde Taormina aan de Oostkust van Sicilie is via Messina in iets meer dan een uur te bereiken. 

Vlieg dus naar Palermo of naar Catania. Sicilie is absoluut veilig. 

  

Huur een auto bij mijn favoriet Sicilybycar, zij zijn echt de goedkoopste en leveren een klantvriendelijke service. Voeg altijd een verzekering toe die alles 100% dekt. Dus van schade tot diefstal. Doe dat niet wanneer je de reservering maakt, maar wanneer je de auto ophaalt op het airport. Dan laat je je nog even persoonlijk goed uitleggen hoe het werkt. Je moet uiteraard in het bezit zijn van een creditcard en een geldig, Europees rijbewijs. 

De karakteristieke torenwoning in Castroreale

Wil je op de hoogte blijven van mijn televisie avonturen en leuke informatie lezen over Italiaanse bestemmingen, volg mij dan ook via instagram waar ik dagelijks verslag doe van bekende en onbekende Italiaanse lokaties.

KLIK HIER VOOR MIJN INSTAGRAM PROFIEL

Het typische Siciliaanse leven, op straat, in Castroreale